Digitale fotografie: je kunt niet zonder calibratie!

Wat niet te plaatsen is in een ander forum.
Plaats reactie
Gebruikersavatar
Redactie
Redactie
Berichten: 10110
Lid geworden op: di mei 13, 2003 7:55
Locatie: Wezep
Contacteer:

Digitale fotografie: je kunt niet zonder calibratie!

Bericht door Redactie »

Digitale fotografie: je kunt niet zonder calibratie!

Om maar met de deur in huis te vallen: Bij digitale fotografie kun je niet zonder een calibratie systeem.

Calibreren is niets anders dan het ijken van je beeldscherm en/of printer. Ik ga hier alleen in op het calibreren van je beeldscherm.

Door een beeldscherm te calibreren, breng je je beeldscherm in een gecontroleerde toestand en herbehaalde toestand. Het betekent niets anders dan: Jij ziet als fotograaf precies de kleuren, contrasten en helderheden op de juiste manier hoe ze zijn moeten. Zelf herhaal ik de calibratie per 7 dagen. Dit, omdat een beeldscherm na verloop van tijd weer “minder” wordt. Dus calibreer ik persoonlijk om de 7 dagen.

Wanneer je niet calibreert in het digitaletijdperk, dan werk je eigenlijk gewoon op de gok. Je kunt dan nimmer en nooit je foto goed beoordelen op je beeldscherm. Vaak zijn de beeldschermen als ze niet gecalibreert zijn veel te helder en te blauw afgesteld. Er zit alshetware een blauwe kleurzweem over het beeld. Zou je dan een foto gaan optimaliseren, dan is er een grote kans dat je de foto optimaliseerd zoals de foto niet moet zijn. Dus je zult hoe dan ook moeten calibreren...!

Dan zal ik nog een ander verhaal uit de wereld helpen: Er wordt beweert, dat een Mac niet gecalibreert zou hoeven te worden. Is niet waar! Ook een Mac moet je net zoals een PC calibreren.

Ook voor print/drukwerk, als je het uit besteedt, is het calibreren van je beeldscherm een vereiste. Wanneer je je foto's aanlevert bij een fotovaklabaratorium, dan is het een vereiste dat je foto('s) zich in een geijkte toestand bevindt. Anders zal een fotoprint er anders komen uit te zien, dan je op je beeldscherm zag. Als je wel calibreert, zal dat probleem zich uiteraard niet voordoen bij een goed fotovaklabaratorium. En voor de duidelijkheid: Kruidvat, Hema enz. zijn geen fotovaklabaratoriums! Dat zijn afdrukcentrales...

Tip: Besteed je je fotoprint werk uit, vink dan nooit foto optimalisatie aan! Dit, omdat je dat al reeds gedaan hebt.

Het zal duidelijk zijn, dat het merendeel van de mensen die achter een computer zitten en bijvoorbeeld op het internet surfen, de foto's niet zo zien zoals ze ze eigenlijk zouden moeten zien. Dit is ook niet zo gek, want zij calibreren immers niet.

Afbeelding
In het digitaletijdperk kan men niet zonder calibratie! fotografie Benny van de Werfhorst

Hoe dan te calibreren?

Om je beeldscherm te calibreren, zijn er in de handel diverse calibratie apparaten tekoop. Zelf werk ik met de “DataColor Syder Elite 3”. Deze bevalt mij prima, maar er zijn ook nog wel andere merken die prima voldoen. Bij een fotospeciaalzaak, bijvoorbeeld www.cameranu.nl kun je zoiets dergelijks kopen.

Wanneer je éénmaal zo'n apparaat hebt, is het niet voldoende om maar even simpel het calibratie apparaat op je beeldscherm te hangen/plaatsen. Van zichzelf, staan de meeste beeldschermen veel te helder en te contrastrijk afgesteld. Om dat goed af te stellen, zul je op je beeldscherm met de helderheidsknop en de contrastknop dat eerst goed moeten zetten. Op diverse fotografie websites cq forums, zie je onderaan een lange balk met diverse vakjes van puur wit t/m puur zwart en alle grijstinten die daar tussenin liggen. Nu moet je de helderheid en het contrast van je beeldscherm zo afstellen, dat de onderlinge blokjes zich net visueel onderscheiden. Meestal zit zo'n balk ook wel in je calibratie software. Wil dit niet zo goed lukken, stel dan, wanneer het mogelijk is, je beeldscherm af op de fabrieksinstelling. Vaak zijn de beeldschermen voor aflevering bewust te helder en te contrastrijk gezet! Als je dit één keer gedaan hebt en het staat goed, dan hoef je in principe deze handeling niet weer te herhalen.

Wanneer je bovenstaande gedaan hebt, dan zul je dus aan het werkelijke calibreren toekomen. Hierbij ga ik er al vanuit, dat je de software al geinstalleerd hebt volgens de handleiding. Om goed te kunnen calibreren, moet je er voor zorgen, dat er nooit en te nimmer direct daglicht op je beeldscherm valt. Daglicht veranderd namelijk continue. Om verder goed te kunnen calibreren, werk je het liefst in een gecontroleerde werkomgeving. Dat wil zeggen, in een omgeving waar je beoordelingslicht constant is. Het beste is een beoordelingsnorm tussen de 5000 t/m 6500 Kelvin. Wanneer je je Kelvinwaarde gaat instellen in je calibratie systeem, dan doe je er goed aan om te weten hoeveel Kelvin je beoordelingslicht is. Je kunt hiervoor een aparte kamer inrichten, waar je normverlichting neer hangt van bijvoorbeeld 6500 Kelvin; daglicht mag hier niet bij komen. Zelf calibreer ik altijd op 6500 Kelvin. Maar heb jij in een apart ingerichte kamer een beoordelingslicht van bijvoorbeeld 5500 Kelvin, dat stel je het uiteraard in op 5500 Kelvin. Als je niet echt een gecontroleerde werkomgeving hebt, ga dan voor 6500 Kelvin. Zorg er dan wel voor, dat er nooit en te nimmer direct daglicht op je beeldscherm kan vallen.

Dan heb je ook nog de zogenaamde gammawaarde. Wat een gammawaarde precies is, ga ik nu niet uitleggen, omdat het voor leken alleen van belang is: Op welke gammawaarde stel je je calibratie af? Ik stel zelf altijd een gammawaarde in van 2.2, nooit wat anders. Vroeger werd beweerd, dat bij een Mac een gammawaarde van 1.8 gekozen moest worden, maar dit is wel achterhaalt. Dus zowel bij Mac als PC stel je een gammawaarde in van 2.2

Ik schrijf dit, omdat ik vind dat iedereen die met fotografie aan het werk is, het zij als beroepsmatig of hobbymatig, de kans moet krijgen om van een dergelijke materie op de hoogte te zijn. Dit is dus voor iedereen die serieus met digitale fotografie bezig is. Bovendien is het ook niet geheimzinnig.

Zoek op internet maar eens op calibratie of kalibratie. Daar is er genoeg over te vinden.

Bron: Benny van de Werfhorst – Fotografie
Oldebroek.net - Door, voor en van inwoners uit de gemeente Oldebroek.
Voasvezes
Berichten: 7
Lid geworden op: wo jan 13, 2010 22:27

Re: Digitale fotografie: je kunt best zonder calibratie!

Bericht door Voasvezes »

je kan niet zonder, nee, maar standaard staat een monitor af fabriek dusdanig gecalibreerd dat het voor een gewone gebruiker met een gewone compact of goedkopere spiegelreflex "gewoon Goed" staat.

Terecht dat je de printer er buiten laat, en de kleurinstellingen op de beeldkaart en de kleurprofielen binnen de camera/bewerk software en de camera-witbalans en de verschillende monitor-typen. Allemaal zaken die evenveel of meer invloed hebben.


Dus, tenzij je er voor geleerd hebt, het vergt best wel vakkennis en omvat véél meer dan alleen maar de monitor, niks aan doen, mooi laten staan.
Benny v/d Werfhorst
Berichten: 31
Lid geworden op: wo mei 06, 2009 22:32
Locatie: 't Loo Oldebroek
Contacteer:

Re: Digitale fotografie: je kunt niet zonder calibratie!

Bericht door Benny v/d Werfhorst »

Voasvezes,

Een beeldscherm vanaf de fabriek staat niet goed. Het gevaarlijke is, is dat men hun ogen wennen aan het beeldscherm en zo geen "fouten" meer zien. En ik weet uit ervaring, wanneer het beeldscherm van de fabriek af komt, dat men er nog weleens aan wil "sleutelen" door de helderheid en het contrast bewust wat hoger te zetten.

Zoals ik in 't artikel al zei: In de meeste beeldschermen zit een blauwzweem. Dus veel te blauw afgesteld. Als fotograaf kun je daar niet op vertrouwen zonder calibratie.

Als gewone gebruiker, raad ik mensen altijd aan om hem op de fabrieksinstelling terug te zetten, of de helderheid en het contrast wat te verlagen. Op deze manier kan men de foto toch nog een beetje zien, hoe de fotograaf het bedoelt had.

Maar ben je prof. bezig met fotografie, dan mag je dat niet zonder calibratie doen.

De printer heb ik bewust buiten beschouwing gelaten, omdat anders het artikel voor een leek te ingewikkeld wordt. Maar het komt er op neer: Voor alles wat je doet, of je nu zelf print of het uitbesteed, heb je een kleurprofiel nodig. En wat zelf printen betreft: Bezuinig niet op inkt door inkt te nemen van een goedkoper merk om geld uit te sparen. Koop altijd de originele inkt!
Terecht dat je de printer er buiten laat, en de kleurinstellingen op de beeldkaart en de kleurprofielen binnen de camera/bewerk software en de camera-witbalans en de verschillende monitor-typen. Allemaal zaken die evenveel of meer invloed hebben.
Dit zal ongetwijfeld, maar hoe verklaar jij het dan, als ik fotobestanden uitwissel met collega fotografen, dat wij de foto's onderling praktisch allemaal identiek zien...? Dat is voor mij een teken, dat het kleurbeheer van mijn collega's en mij goed zit. Als iedereen dezelfde normen maar hanteert... :wink:

Dus een scherm mooi laten staan: Nee, niet als je je boterham ermee verdient en klanten op je moeten kunnen rekenen.

Benny
Voasvezes
Berichten: 7
Lid geworden op: wo jan 13, 2010 22:27

Re: Digitale fotografie: je kunt echt ruim zonder calibratie!

Bericht door Voasvezes »

Die verklaring is simpel.
Doordat jij maar 1 klein deel aanpast, blijft het verschil met de "anderen" klein.
De standaardisering van de rest van de instellingen redt je. ;-))

Fotografie is een vak, klopt, kleurbeheer is dat ook.

Als je de moeite neemt om te lezen wat ik schrijf zie je ook dat ik het niet heb gehad over "professionals met het idee dat ze *overal* verstand van hebben", niet over "kwaliteitsdrukkerijen met een eigen pro voor kleurbeheer" maar over de gewone gemiddelde vrouw/man.
En dat is toch ruim, heel ruim meer dan 90%.

.
Benny v/d Werfhorst
Berichten: 31
Lid geworden op: wo mei 06, 2009 22:32
Locatie: 't Loo Oldebroek
Contacteer:

Re: Digitale fotografie: je kunt niet zonder calibratie!

Bericht door Benny v/d Werfhorst »

Voasvezes,

Ik had je niet verkeerd (gelezen) begrepen, hoor. :wink:

Voor mij, staat digitale fotografie en kleurbeheer onlosmakelijk aan elkaar verbonden. Dat komt, omdat ik mijn boterham ermee verdien.

Ik snap best, dat de gewone gemiddelde burger hier zich niet mee bezig houdt, maar mijn artikel was dan ook bedoelt voor de genen die net wat meer uit hun digitale fotografie willen halen. Zij hebben dan enkele handvaten. Daarom, ben ik in het artikel ook niet te uitgebreid op de achter liggende technische gedeeltes ingegaan, maar alleen globaal.
Die verklaring is simpel.
Doordat jij maar 1 klein deel aanpast, blijft het verschil met de "anderen" klein.
De standaardisering van de rest van de instellingen redt je.
Dat kleine deel is dan net genoeg, om zo goed als mogelijk kleur geijkt te werken. :) :wink: Maar het belangrijste is, vind ik: Dat als je éénmaal een formule hebt die je bevalt, dus het geen wat je op je beeldscherm ziet en qua fotoprint bijna/praktisch identiek is, dan moet je daar bij blijven, ondanks wat anderen zeggen.

Benny
Plaats reactie