Ton van Leijen uitgeroepen tot dorpsdichter van Oldebroek

[Redactie]

Bron tekst LocoMediaGroep
OLDEBROEK 14 juni 2024 - Tijdens het Zomerfeest van de gemeente Oldebroek op het Raadhuisplein, is Ton van Leijen uit Wezep vrijdag 14 juni uitgeroepen tot dorpsdichter van Oldebroek.
Aart Duijst startte in april met een zoektocht naar een dorpsdichter. Hij nodigde inwoners van Oldebroek uit om deel te nemen aan het poëzieproject ‘Dichter bij de mens’ en zocht iemand die de komende jaren één keer per maand een gedicht maakt over een maatschappelijk onderwerp.

Zijn oproep sloeg aan en velen hadden de moeite genomen om een gedicht in te sturen met als thema ‘Mijn buurt’. De leescommissie had vervogens de zware taak het beste gedicht uit te zoeken. ‘De inzendingen zijn op 5 criteria beoordeeld, waarbij een maximale score van 20 punten per onderdeel kon worden gescoord’, verklaart Aart Duijst. ‘Uiteindelijk kwam het gedicht van Ton van Leijen als winnaar uit de bus met een score van 8,2. De nummer twee behaalde een 7,3 en de rest zat tussen de 3,5 en de 6.’

Ton zal maandelijks een gedicht schrijven over een maatschappelijk onderwerp dat in de Huis aan Huis Elburg/Oldebroek gepubliceerd zal worden.

Het winnende gedicht:
In mijn straatje
ik sta voor het raam en zie de huizen
rijtjes, tweekappers en vrijstaand
achter tekentafeltuintjes
een allurearm plantvak beperkt
zicht op vierwielig eigenaarsblik
derdehands, hybride, of geen
de straat loopt leeg als schooljeugd
uitwijkt, en werkende klasse volgt
de ict-er, ambtenaar en klusjesman
ik ken de mensen allemaal
van altijd in de weer tot ongezien
van energiek gezin tot uitgeteld
twee rechterhanden wonen
naast grijze cellen met groene aanslag
milieubewust wellicht
van autochtoon tot uitboorling
altijd een groet en hulp waar nodig
ik zie een perenboom en een olijf
de overbuurvrouw behangt haar droogmolen
mijn buurman laat het hondje uit
verplaatst zijn kliko naar vast ritueel
dit maak je niet, dit groeit gewoon
de buurt als spiegel voor mijn neus
ineens zie ik mezelf erin

[Redactie]

Voetballeed

aan de zijlijn raak ik aangeschoten
een bal, een blindganger, ik vang hem
hij spuwt zijn gal, ik ben stomverbaasd
droom ik? hij neemt het woord en zegt
ik ben het goed zat mag ik even
mijn ei kwijt over getackeld worden

in de kruising geschoten, in een hoek
getrapt, ik ben een verschoppeling
door iedereen overlopen, soms drooggewreven
onder een t-shirt, over zweet en tatoeages
heen, zelfs zo’n angstige kus vlak voor
de middenstip is bedrog: misdadig die noppen

hij zwijgt en ik zie het: totaal aan de lat
dus ik troost: jij verbroedert toch alle kleuren
van de regenboog, internationaal en
intercultureel? hij kijkt me glazig aan
dan klinkt gefluit en hij is weg, ik besef
er is voor hem geen bal meer aan

winst of verlies blijft buitenspel
ik kijk naar een supporter naast me
die heeft het ook gehoord, en zegt tja
ballen zijn vaak net als mensen, de wereld
laat ook ons alle hoeken van het veld zien
de ggz heeft er de handen vol aan

Ton van Leijen juli 2024

[Redactie]

Gedachten bij een vierdaagselied

ik zou zo graag een kikker willen wezen
zong het kleintje maar de moeder zei nee
geen vieze kleren, dat geplomp, blijf jij
gewoon hier mijn meisje
de scoutingliederen waren verstomd
maar het kind hield vragen over havermout
en sperziebonen, gezworen kameraden en
dat potje met vet moet toch iets betekenen
uit ons midden kozen we nieuwe mensen
die zeiden dat nu de zon gaat schijnen
De Bilt heeft er dus concurrentie bij en nu
gaat blijken wat men goed voor ons acht
theater werd alvast gemaakt door druk op
schouwburgbezoek, ook hangt er dreiging
boven onze bieb, ons boek, fysio en sport
de cijfers over jeugdzorg kleurden al rood
toch heeft ons beschaafde land lezers nodig
en denkers die rekenmeesters inspireren
en bestuurders informeren, begrijpend lezen
heeft het al zo moeilijk en de natuur zucht
maar houd moed want eens kan het kind
zelf haar riktik laten horen en zullen nieuwe
gezworen kameraden elkander nooit verlaten
alles bij elkaar genomen natuurlijk
dus wachten we met opgeheven hoofd
het gezicht naar de zon, met groot voordeel
van de twijfel op een volgend couplet
van het potje met vet en hopsa-heisa-hoi

Ton van Leijen
dorpsdichter
augustus 2024

[Redactie]

De duiventil

wie op de a-achtentwintig
staat er stil bij de duiventil
afstandelijk eenzaam schouwend
het zich langsreppend wegverkeer
zelfs maaiers en uivers maken
een omtrekkende beweging
van historisch belang zegt
internet maar de til zwijgt
een duifhuis kan niet denken
wie weet eigenlijk iets van wat
voorbij haar achterdeur gebeurt
leven ze, zijn misschien de vogels
gevlogen want je kunt ze zeker
om een boodschap sturen of
er een mooie prijs mee winnen
bij zoveel houders van
moet hier ook liefde wonen
de til markeert waar we zijn
of ons thuis voelen maar
het zicht op haar is vogelvrij
wegen troggelen ruimte af
onze nieuwe generaties moeten
toch ergens wonen zoals munitie
toch ergens opgeslagen of getest
ergens doet altijd pijn
nog staat de til er als een huis
van de vogel die symbool staat
voor vrede

Ton van Leijen
Dorpsdichter
september 2024

[Redactie]

Uitvaartverzorgster

wanneer een leven het begeeft
abrupt en hartverscheurend
dan weet zij zich geroepen
noodzakelijk stille regisseur
staat nabij de nabestaanden
luistert inlevend, geeft raad
stelt voor, stabiliseert, laveert
waar treurenden balans verliezen
de klap te groot om het droog
te houden, denkt mee met tekst
regelt wat onbarmhartig snel
vereist is, schikt bloemen, draagt
liturgisch bij, vaart niet uit
bij onredelijkheid, haar stem
verzacht spanning, deëscaleert
fricties, springt in het gat
dat levens schokt, troost een kind
verward door ouderverdriet
wordt geduld en gewaardeerd
in de diepte van het bestaan
leidt zij waar anderen lijden
verlicht hun zware gang
biedt hen milde ruggensteun
verhoudt zich tot de dood
met balsemend tegenwicht
eigen emotie blijft onderdrukt
maar ver van het verse graf
thuisgekomen buiten beeld
huilt ze haar eigen tranen

Ton van Leijen
Dorpsdichter
oktober 2024

[Redactie]

Op verzoek van de initiatiefnemers van het krokusplantenproject heeft dorpsdichter Ton van Leijen onderstaande gedicht geschreven.

Investeren in de lente

nog met de winter voor de boeg
durfden ze het aan, gingen op pad
wijkers van basisschool tot in de tachtig
vertrouwden vijfduizend krokussen
aan de aarde toe, alleen al dat poten
spreekt van vertrouwen want het kan
best grondig misgaan, bedreigingen als
kraaien, eksters, rot en schimmels
droogte, nattigheid, maar bollen
redden het, laten zich toevertrouwen
geven zich over aan hun winterslaap
in verborgen en onzichtbaar gebeuren
maar wacht, geduld wordt beloond
want op hun tijd komen ze, na groene
puntjes breken de knopjes uit
in een prisma van kleuren, wat maakt
dat kunstig palet ons mensen blij
de hoop leeft op, de dagen lichten
en we zeggen dan tegen elkaar:
het gebeurt dus weer: lente!

Ton van Leijen
DD06 19102024

[Redactie]

Trutjeshoek



een handjevol boerderijen
opgestuwd als door getijden
landinwaarts weggefrommeld
beschermd op oude strandwal
rond twee wegen waarvan er
één doodloopt na de knik
in de Zuidwendigeweg waar ooit
een groot huis het van de tijd
verloor maar op die hoek
kwam Truida met haar nering

werd oorsprong voor de naam
van nu, buurt van eenvoud
overzicht, eigenheid, hechtheid
waar de kinderen leefden
zoals je kinderen gunt, veilig
onbekommerd op leerklompjes
naar de Koldewijn Schoele met
sokken op de plankenvloer
gemeenschap van allen voor één
bij ziekte, mesten, melken, hooien

nog steeds ligt het authentiek
en beginselvast bij de kromming
van de weg als een parel
in een oester, waar geleefd wordt
onder stokoude en fonkelnieuwe
daken, sluit je ogen en ruik
het naoberschap dat bleef, zie
hoe klein authentiek kan zijn, lees
het op de gezichten van de mensen
in Trutjeshoek, the place te be

Ton van Leijen

(Trutjeshoek is een buurtschap
ten noordoosten van Oosterwolde;
in 2023 door het AD vermeld in de
top-25 van bijzondere plaatsnamen)

[Redactie]

Na de maïsoogst

onbeschermd en naakt ligt de akker
voor me nu de maaier is vertrokken
met uit het veld geslagen gewas
als bot afgesneden navelstrengen
liggen de witte stompjes kwijnend
afgetuigd in visgraatmotief
van de plettende tractorsporen
geen weet hebbende van waar
de kolven bleven, maar de korrels
zijn nu silobulk of lebmaagpulp
of garneren een chique salade
deze oogst dolf het onderspit maar
niet lang of nieuwe aanplant
schiet op ditzelfde veld omhoog
in een repeterende kringloop
van klimmen, zwellen en oogsten
dienend voedsel voor mens of dier
uit het niets komen woorden
in me los: gezaaid in zwakheid
opgewekt in kracht, zo staat
de cyclus van deze maïs overeind
als metafoor van belofte bij de
eeuwige kringloop van alle leven

Ton van Leijen